Để giúp học sinh củng cố kiến thức về các biện pháp tu từ, trong chương trình học môn Ngữ văn sẽ có bài thực hành tiếng Việt. Hôm nay, Download.vn sẽ cung cấp tài liệu Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt trang 47, thuộc bộ sách Kết nối tri thức.
Bạn đang đọc: Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 47 – Kết nối tri thức 6
Nội dung chi tiết của tài liệu sẽ rất hữu ích cho các bạn học sinh lớp 6 trong việc chuẩn bị bài khi phải tiếp cận với một bộ sách mới.
Soạn văn 6: Thực hành tiếng Việt (trang 47)
Soạn bài Thực hành tiếng Việt (trang 47)
Nhận biết ẩn dụ
– Đọc những dòng thơ sau và chú ý các từ được in đậm:
Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng.
(Nguyễn Khoa Điềm, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ)
Cha lại dắt con đi trên cát mịn
Ánh nắng chảy đầy vai.
(Hoàng Trung Thông, Những cánh buồm)
– Giải thích:
- Từ “mặt trời” trong dòng “Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” được dùng để chỉ em bé đã nói lên tình yêu con tha thiết của người mẹ. Con cũng giống như mặt trời tỏa sáng trong cuộc đời mẹ.
- Từ “chảy” trong dòng thơ “Ánh nắng chảy đầy vai” vốn chỉ sự vận động của chất lỏng, được Hoàng Trung Thông dùng với ánh nắng, giúp người đọc cảm nhận được ánh nắng vàng rực tràn trề trên vai hai cha con và lan tỏa khắp không gian.
Biện pháp tu từ
Câu 1. Trong bài thơ Mây và sóng, “mây” và “sóng” là những hình ảnh ẩn dụ. Hai hình ảnh ấy có thể làm cho em liên tưởng tới những đối tượng nào.
Hình ảnh “mây và sóng” là biểu tượng cho thế giới thần tiên kì ảo mà em bé tưởng tượng ra. Nhưng “mây” và “sóng” cũng là những thú vui, những cám dỗ trong cuộc sống thường ngày mà con người rất dễ bị thu hút.
Câu 2. Xác định biện pháp tu từ được sử dụng trong hình ảnh “bình minh vàng”, “vầng trăng bạc” và nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.
- Biện pháp tu từ: ẩn dụ
- Tác dụng: gợi ra những thế giới đầy màu sắc, lung linh kì ảo của thiên nhiên mà mọi đứa trẻ đều bị hấp dẫn.
Câu 3. Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ trong đoạn thơ sau:
Nhưng con biết trò chơi khác hay hơn,
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kỳ lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
Và không ai trên thế giới này biết mẹ con ta ở chốn nào.
- Điệp ngữ trong câu: Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
- Tác dụng: Câu thơ đã gợi ra hình ảnh con là sóng, còn mẹ là biển. Con “lăn, lăn, lăn mãi” cũng giống như làn sóng vỗ. Từ đó nhấn mạnh sự gắn bó của con và mẹ, thể hiện tình cảm mẫu tử thiêng liêng.
Dấu câu
Câu 4. Trong bài thơ Mây và sóng có nhiều đoạn dẫn lời nói trực tiếp của các nhân vật. Hãy cho biết dấu câu nào được dùng để đánh dấu những lời nói trực tiếp đó.
Dấu câu dùng để đánh dấu lời nói trực tiếp là dấu hai chấm.
3. Đại từ
Câu 5. “Bọn tớ” trong những lời nói trực tiếp ở bài Mây và sóng dùng để chỉ những ai?
“Bọn tớ” dùng để chỉ những người ở “trên mây”, những người ở “trong sóng”.
Câu 6. Trong tiếng Việt, ngoài “bọn tớ” còn một số đại từ nhân xưng khác cũng thuộc ngôi thứ nhất số nhiều như “chúng ta”, “chúng tôi”, “bọn mình”, “chúng tớ”. Có thể dùng một từ ngữ nào trong số đó để thay thế cho “bọn tớ” trong bản dịch không. Vì sao?
- Không thể dùng từ ngữ khác để thay thế.
- Lý do: Việc sử dụng đại từ “bọn tớ” phù hợp với các đối tượng đang giao tiếp là em bé và những người “trên mây” và “trong sóng”; cho thấy sự gần gũi giữa các đối tượng giao tiếp.
* Bài tập ôn luyện:
Câu 1. Tìm đại từ trong đoạn văn sau:
Hắn vừa đi vừa chửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi. Bắt đầu chửi trời, có hề gì? Trời có của riêng nhà nào? Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: Đời là tất cả nhưng cũng chẳng là ai. Tức mình hắn chửi ngay tất cả làng Vũ Đại. Nhưng cả làng Vũ Đại ai cũng nhủ: “Chắc nó trừ mình ra!”
(Chí Phèo, Nam Cao)
Gợi ý:
Các đại từ là: hắn, ai, nó, mình
Câu 2. Điền dấu câu thích hợp vào đoạn văn sau:
Lão bảo nó thế này ( )
( ) Cậu có nhớ bố cậu không? Hả cậu Vàng ( ) Bố cậu lâu lắm không có thư về. Bố cậu đi có lẽ được đến ba năm rồi đấy… Hơn ba năm… Có đến ngót bốn năm… Không biết cuối năm nay bố cậu có về không? Nó mà về, nó cưới vợ, thì nó giết cậu ( ) Liệu hồn cậu đấy ( )
(Lão Hạc, Nam Cao)
Gợi ý:
Lão bảo nó thế này:
– Cậu có nhớ bố cậu không? Hả cậu Vàng? Bố cậu lâu lắm không có thư về. Bố cậu đi có lẽ được đến ba năm rồi đấy… Hơn ba năm… Có đến ngót bốn năm… Không biết cuối năm nay bố cậu có về không? Nó mà về, nó cưới vợ, thì nó giết cậu. Liệu hồn cậu đấy!
