Đề cương ôn tập học kì 1 Sinh học 11 năm 2023 – 2024 là tài liệu không thể thiếu đối với các bạn học sinh chuẩn bị thi cuối học kì 1.
Bạn đang đọc: Đề cương ôn thi học kì 1 môn Sinh học lớp 11 năm 2023 – 2024 (Sách mới)
Đề cương Sinh học 11 học kì 1 gồm 3 sách Kết nối tri thức, Chân trời sáng tạo và Cánh diều. Đề cương ôn tập học kì 1 Sinh học 11 giúp các bạn lớp 11 làm quen với các dạng bài tập, nâng cao kỹ năng làm bài và rút kinh nghiệm cho bài thi học kì 1 lớp 11 sắp tới. Vậy sau đây đề cương ôn thi học kì 1 Sinh 11 mời các bạn cùng tải tại đây. Bên cạnh đó các bạn tham khảo thêm: đề cương thi học kì 1 Địa lí 11, đề cương ôn tập học kì 1 Tiếng Anh 11.
Đề cương ôn tập cuối kì 1 Sinh 11 năm 2023 – 2024 (Sách mới)
1. Đề cương ôn tập cuối kì 1 Sinh học 11 Cánh diều
|
TRƯỜNG THPT………… BỘ MÔN: SINH HỌC |
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KỲ I NĂM HỌC 2023 – 2024 MÔN: SINH KHỐI 11 |
A. NỘI DUNG ÔN TẬP
Chủ đề 1: Trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở sinh vật
Ôn tập kiểm tra học kì I: Bài 6 đến bài 10.
MỘT SỐ KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I. DINH DƯỠNG VÀ TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT
|
Giai đoạn |
Đặc điểm |
|
Lấy thức ăn |
– Là quá trình động vật lấy thức ăn từ môi trường sống. |
|
Tiêu hóa thức ăn |
– Là quá trình biến đổi chất dinh dưỡng phức tạp trong thức ăn thành những phân tử nhỏ, đơn giản mà cơ thể hấp thụ được. Gồm 2 kiểu: + Tiêu hóa nội bào: trong tế bào, nhờ enzyme tiêu hóa trong lysosome. + Tiêu hóa ngoại bào: ngoài tế bào, tiêu hóa hóa học (enzyme) & tiêu hóa cơ học. – Cấu tạo hệ tiêu hóa: Động vật chưa có cơ quan tiêu hóa, ống tiêu hóa, túi tiêu hóa. |
|
Hấp thụ dinh dưỡng |
– Là quá trình các chất dinh dưỡng từ cơ quan tiêu hóa di chuyển vào cơ thể thông qua hệ tuần hoàn. Chủ yếu qua ruột non (ĐV bậc cao). |
|
Đồng hóa |
– Là quá trình tổng hợp các chất sống của cơ thể từ các chất dinh dưỡng được hệ tuần hoàn đưa đến các tế bào. – Mục đích: cấu tạo nên cơ thể, cung cấp & dự trữ năng lượng. |
|
Thải chất cặn bã |
– Các chất không thể tiêu hóa & hấp thu được được thải ra ngoài. |
|
Động vật chưa có cơ quan tiêu hóa |
Động vật có túi tiêu hóa |
Động vật có ống tiêu hóa |
|
|
Đối tượng |
Động vật đơn bào |
Ruột khoang, giun dẹp |
– Hầu hết ĐVCXS và ĐVKXS |
|
Hình thức |
– Tiêu hoá nội bào |
– Tiêu hóa nội bào – Tiêu hóa ngoại bào |
– Tiêu hóa ngoại bào |
|
Cấu tạo |
– Cơ thể chỉ có 1 tế bào, không có cơ quan tiêu hóa. |
– Túi tiêu hóa gồm nhiều tế bào, có 1 lỗ thông |
– Hệ tiêu hóa gồm nhiều cơ quan, có 2 lỗ thông |
|
Diễn biến |
– Thực bào ” TH nội bào “ xuất bào |
– TH ngoại bào (enzyme) ” hấp thụ ” TH nội bào |
– TH hóa học: ruột non, dạ dày, miệng,… tiết enzyme. – TH cơ học: miệng (nhai), dạ dày (co bóp),… |
II. HÔ HẤP Ở ĐỘNGVẬT
Quá trình hô hấp gồm 5 giai đoạn: Thông khí ” trao đổi khí ở cơ quan trao đổi khí ” vận chuyển khí O2 và CO2 ” trao đổi khí ở tế bào ” hô hấp tế bào.
|
Hô hấp qua bề mặt cơ thể |
– Đối tượng: ĐV đơn bào, đa bào bậc thấp (ruột khoang, giun đốt, giun dẹp,…) – Đặc điểm: + Khí O2, CO2 khuếch tán trực tiếp qua bề mặt cơ thể (màng tế bào hoặc da) + Riêng giun đất: O2 từ ngoài ” da ” máu ” tế bào ” CO2 ” máu ” da ” ngoài. |
|
Hô hấp qua hệ thống ống khí |
– Đối tượng: côn trùng, chân khớp sống trên cạn (châu chấu, gián, ruồi, ong,…) – Đặc điểm: + O2 ” lỗ thở ” ống khí ” tế bào ” CO2 ” ống khí ” lỗ thở ” ngoài. + Sự thông khí: hoạt động co dãn của cơ phần bụng. + Không cần hệ tuần hoàn (máu) để vận chuyển khí. |
|
Hô hấp qua mang |
– Đối tượng: cá, thân mềm, chân khớp sống dưới nước (cá, trai, cua, tôm, nòng nọc,…) – Đặc điểm: + O2 trong nước ” phiến mang ” máu ” tế bào ” CO2 “máu ” phiến mang ” ngoài. + Nơi trao đổi khí với dòng nước: mao mạch trên phiến mang. + Sự thông khí: hoạt động của các cơ hô hấp làm thay đổi thể tích khoang miệng. + Ở cá xương, mao mạch mang xếp song song và ngược chiều với dòng nước bên ngoài. |
|
Hô hấp bằng phổi |
– Đối tượng: lưỡng cư, bò sát, chim & thú (ếch, cá sấu, chim, cá voi, hổ,…) |
|||||
|
Lưỡng cư |
Thú |
Chim |
||||
|
Cơ quan hô hấp |
Phổi + da (chủ yếu) |
Phổi |
Phổi |
|||
|
Cấu tạo phổi |
Ít phế nang |
Nhiều phế nang |
Túi khí |
|||
|
Sự thông khí |
Nhờ hoạt động của cơ thềm miệng |
Nhờ các cơ hô hấp tạo áp suất âm |
Nhờ các cơ hô hấp tạo áp suất âm |
|||
|
Hiệu quá |
Thấp nhất (có khí cặn trong phổi, máu pha) |
Trung bình (có khí cặn trong phổi) |
Rất cao (không có khí cặn, luôn có khí giàu O2 đi qua phổi) |
|||
III. TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT
|
Hệ tuần hoàn hở |
– Đối tượng: chân khớp, một số thân mềm – Máu chảy với áp lực thấp, tốc độ chậm. – Khả năng phân phối máu đến các cơ quan chậm – Máu tiếp xúc, trao đổi chất trực tiếp với tế bào – Dòng máu: máu từ tim ” động mạch ” xoang cơ thể ” tĩnh mạch ” về tim (không có mao mạch). |
|||
|
Hệ tuần hoàn kín |
– Đối tượng: ĐVCXS, giun đốt, bạch tuộc, mực ống,… – Áp lực máu cao, tốc độ máu chảy nhanh. – Khả năng phân phối máu đến các cơ quan nhanh – Máu trao đổi chất với tế bào quá mao mạch. – Dòng máu: máu từ tim ” động mạch ” mao mạch ” tĩnh mạch ” về tim (máu chảy trong mạch kín). |
|||
|
Hệ tuần hoàn đơn |
Hệ tuần hoàn kép |
|||
|
– Đối tượng: cá
– Tim: 2 ngăn
– Máu nuôi cơ thể: Đỏ tươi (giàu O2)
– Máu từ tim ” động mạch mang ” mao mạch mang ” động mạch lưng ” mao mạch cơ thể ” tĩnh mạch ” tim. |
– Đối tượng: giun đất, bạch tuộc*, mực ống, lưỡng cư, bò sát, chim, thú,… – Tim: 4 ngăn (chim, thú, cá sấu), 3 ngăn (lưỡng cư), 4 ngăn hụt (bò sát) – Máu đi nuôi nuôi cơ thể: đỏ tươi (chim, thú, cá sấu), pha (lưỡng cư, bò sát). – Máu từ tim ” động mạch chủ ” mao mạch cơ thể ” tĩnh mạch chủ ” tim ” động mạch phổi ” mao mạch phổi ” tĩnh mạch phổi ” về tim. |
|||
Cấu tạo và hoạt động của tim và hệ mạch
IV. MIỄN DỊCH Ở NGƯỜI VÀ ĐỘNG VẬT
- Các khái niệm: Kháng nguyên, kháng thể, vacxin, bệnh tự miễn
|
Miễn dịch không đặc hiệu |
Miễn dịch đặc hiệu |
||
|
Miễn dịch thể dịch |
Miễn dịch tế bào |
||
|
Tính đặc hiệu |
Sẵn có, không cần tiếp xúc trước với kháng nguyên |
Cần tiếp xúc trước và có tính đặc hiệu với từng kháng nguyên cụ thể |
|
|
Nhân tố tham gia |
– Da, niêm mạc. – Dịch tiết cơ thể. – Các tế bào thực bào,… |
– Tế bào trình diện – Tế bào T hỗ trợ – Tế bào B, tế bào B nhớ. – Tương bào (TB plasma) |
– Tế bào trình diện – Tế bào T hỗ trợ – Tế bào T độc, T độc nhớ |
|
Cơ chế bảo vệ |
– Ngăn chặn, hạn chế – Thực bào vi khuẩn, virus. |
Kháng thể khớp với kháng nguyên tiêu diệt mầm bệnh |
Tế bào T độc tiết chất độc là tan tế bào nhiễm |
|
Các đáp ứng miễn dịch |
– Viêm, sốt, thực bào – Tạo protein kháng khuẩn |
– Đáp ứng nguyên phát (7 – 10 ngày): tiếp xúc lần đầu – Đáp ứng thứ phát (2 – 3 ngày): tiếp xúc lần sau. |
|
|
Phạm vi bảo vệ |
Khắp cơ thể |
Thể dịch (máu, sữa, dịch bạch huyết) |
Tế bào nhiễm |
|
Khả năng nhớ |
Không |
Có |
Có |
|
Tốc độ |
Nhanh |
Chậm |
Chậm |
|
Hiệu quả |
Không cao |
Cao |
Cao |
B. TỰ LUẬN
Câu 1. Hoàn thành bảng sau về quá trình trao đổi nước và khoáng ở thực vật trên cạn? Giải thích tại sao trong trồng trọt, phân hữu cơ (phân chuồng, phân xanh,…) thường được sử dụng để bón lót (bón vào đất trước khi gieo trồng), trong khi các loại phân vô cơ (đạm, kali) được dùng để bón thúc.
|
Giai đoạn |
Cơ quan thực hiện |
Con đường |
Vai trò |
|
Hấp thụ nước và khoáng |
|||
|
Vận chuyển nước và khoáng |
|||
|
Thoát hơi nước |
Câu 2. Khái niệm quang hợp ở thực vật? Sau khi học xong về quang hợp ở thực vật, bạn Tuấn đã vẽ lại sơ đồ sau đây. Theo em, sơ đồ của bạn Tuấn đã chính xác hay chưa? Giải thích. Nếu chưa chính xác em sẽ sửa lại như thế nào cho đúng?
Câu 3. Đặc điểm của hệ sắc tố quang hợp? Có ý kiến cho rằng: “Tất cả thực vật đều có chlorophyll a”. Dựa vào vai trò của chlorophyll a, em hãy cho biết ý kiến này đúng hay sai. Giải thích.
Câu 4. Phân biệt 3 nhóm thực vật C3, C4 và CAM. Ở những vùng có khí hậu nóng và khô nên trồng nhóm thực vật nào? Giải thích?
Câu 5. Trình bày các giai đoạn của quá trình hô hấp ở thực vật? Nêu một số biện pháp bảo quản rau xanh và hoa quả dựa trên nguyên tắc ức chế quá trình hô hấp?
Câu 6.
Mô tả đặc điểm từng giai đoạn của quá trình dinh dưỡng ở mỗi loài theo bảng sau:
|
Giai đoạn |
Bọt biển |
Thuỷ tức |
Người |
|
Lấy thức ăn |
|||
|
Tiêu hoá thức ăn |
|||
|
Hấp thụ chất dinh dưỡng |
|||
|
Tổng hợp (đồng hoá) các chất |
|||
|
Thải chất cặn bã |
So sánh ưu điểm của ống tiêu hóa so với túi tiêu hóa
|
Động vật có ống tiêu hóa |
Động vật có túi tiêu hóa |
|
|
Cơ quan tiêu hóa |
||
|
Thức ăn và chất cặn bã |
||
|
Dịch tiêu hóa |
Câu 7. Khi nói về hô hấp bằng phổi, cho biết những nhận định sau đúng hay sai. Giải thích.
|
STT |
Nội dung |
Đúng |
Sai |
|
1 |
Phổi của chim, lưỡng cư, bò sát và thú được cấu tạo từ các phế nang |
||
|
2 |
Ở động vật có phổi, lúc hít vào và thở ra luôn có không khí giàu O2 đi qua phổi |
||
|
3 |
Ở thú, oxygen từ máu sẽ khuếch tán vào phế nang ở hoạt động hít vào. |
||
|
4 |
Các loài chim, thú, bò sát chỉ hô hấp bằng phổi. |
||
|
5 |
Thủy tức là động vật sống dưới nước nên hô hấp bằng mang. |
||
|
6 |
Sự hít và và thở ra tạo điều kiện cho sự trao đổi khí liên tục ở phổi và tế bào. |
||
|
7 |
Côn trùng thực hiện sự trao đổi khí nhờ hoạt động của hệ tuần hoàn. |
||
|
8 |
Tim ngoài nhiệm vụ và máy bơm và hút máu thì còn là nơi dự trữ máu lâu dài. |
||
|
9 |
Máu chỉ làm nhiệm vụ vận chuyển và trao đổi khí O2 và CO2 |
||
|
10 |
Dịch tuần hoàn ở một số loại động vật là hỗn hợp máu – dịch mô |
……..
2. Đề cương cuối kì 1 Sinh học 11 Kết nối tri thức
Câu 1. Nêu vai trò và các dấu hiệu đặc trưng của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật? Mô tả tóm tắt các giai đoạn chuyển hóa năng lượng trong sinh giới?
Câu 2. Trình bày được mối quan hệ giữa trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng ở cấp tế bào và cơ thể?
Câu 3. Nêu khái niệm, cho ví dụ về các phương thức trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng ở sinh vật? Phân tích được vai trò của sinh vật tự dưỡng trong sinh giới .
Câu 4. Nêu vai trò của nước và chất khoáng đối với cây? Trình bày cơ chế và con đường hấp thụ nước và chất khoáng ở rễ?
Câu 5. Vai trò của sự thoát hơi nước ở lá? Trình bày sự vận chuyển chất ở thân và sự thoát hơi nước ở lá?
Câu 6. Nêu vai trò của Nitơ và các nguồn cung cấp nitrgen cho cây? Trình bày quá trình hấp thu và biến đổi nitrate và ammonium ở thực vật?
Câu 7. Phân tích ảnh hưởng của một số nhân tố đến trao đổi nước và quá trình dinh dưỡng khoáng ở thực vật? Giải thích được sự cân bằng nước, tưới tiêu và bón phân hợp lý đối với năng suất cây trồng?
Câu 8. Nêu cách tiến hành, kết quả, giải thích hiện tượng thí nghiệm chứng minh sự hút nước ở rễ, vận chuyển nước ở thân và thoát hơi nước ở lá?
Câu 9. Nêu khái niệm, vai trò của quang hợp và hệ sắc tố quang hợp? So sánh pha sáng và pha tối quang hợp? So sánh quang hợp ở các nhóm thực vật C, C4, CAM? Chứng minh sự thích nghi của thực vật C4 và CAM trong điều kiện môi trường bất lợi.
Câu 10. Tại sao nói quang hợp quết định chủ yếu năng suất cây trồng? Phân tích ảnh hưởng của các điều kiện ngoại cảnh đến quang hợp? Giải thích một số biện pháp kỹ thuật và công nghệ nâng cao năng suất cây trồng?
Câu 11. Nêu khái niệm và vai trò của hô hấp ở thực vật? Trình bày được sơ đồ các giai đoạn của hô hấp ở thực vật.
Câu 12. Phân tích ảnh hưởng của các điều kiện môi trường đến hô hấp ở thực vật? Phân tích được mối quan hệ giữa quang hợp và hô hấp.
Câu 13. Vận dụng những hiểu biết về sự hấp thụ nước, sự vận chuyển nước, sự thoát hơi nước, quang hợp, hô hấp để giải thích các vấn đề thực tiễn.
Câu 14. Trình bày các giai đoạn của quá trình dinh dưỡng ở động vật. Vì sao tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa là tiến hóa nhất? Cần xây dựng chế độ ăn uống khoa học như thế nào? Nêu các biện pháp phòng tránh các bệnh về đường tiêu hóa?
Câu 15. Nêu vai trò của quá trình hô hấp ở động vật. Trình bày đặc điểm của các hình thức hô hấp ở động vật? Tại sao cá là động vật hô hấp hiệu quả nhất ở nước, còn chim là động vật hô hấp hiệu quả nhất ở cạn? Nêu các biện pháp giúp hệ hô hấp khỏe mạnh .
Câu 16. Nêu các bộ phận của hệ tuần hoàn. Phân biệt hệ tuần hoàn kín với hệ tuần hoàn hở, hệ tuần hoàn đơn với hệ tuần hoàn kép.
Câu 17. Trình bày cấu tạo và hoạt động của tim và hệ mạch. Nêu các biện pháp giúp hệ tuần hoàn khỏe mạnh.
……… Hết …………
3.Đề cương cuối kì 1 Sinh học 11 Chân trời sáng tạo
Xem thêm đề cương trong file tải về
……………….
Tải file tài liệu để xem thêm Đề cương ôn tập cuối kì 1 Sinh học 11
