Hình chiếu là một trong những kiến thức trọng tâm các em sẽ được học trong chương trình Toán 7 và Toán 8. Hình chiếu là khái niệm đo lường khoảng cách vuông góc từ một điểm đến một đường thẳng hoặc một mặt phẳng. Khi tìm hình chiếu giúp chúng ta biết được vị trí của một điểm trên không gian.
Bạn đang đọc: Hình chiếu là gì? Cách vẽ hình chiếu trong toán học
Hình chiếu là một khái niệm quan trọng trong toán học vì nó giúp chúng ta hiểu và đặc trưng hóa các khía cạnh không gian của các vật thể. Vậy cách vẽ hình chiếu như thế nào? Có mấy loại phép chiếu? Mời các bạn cùng chúng tôi theo dõi bài học hôm nay nhé. Ngoài ra các bạn xem thêm các trường hợp bằng nhau của tam giác vuông.
Hình chiếu là gì? Cách vẽ hình chiếu
1. Hình chiếu là gì?
Hình chiếu trong Toán học là khoảng cách giữa 2 đoạn thẳng kẻ từ 2 điểm của đoạn thẳng đó vuông góc với đường thẳng cho trước.
Còn hình chiếu của một điểm là giao điểm của đường thẳng cho trước với đường thẳng kẻ từ điểm đó vuông góc với đường thẳng đã cho.
2. Cách vẽ hình chiếu trong Toán học
Cách vẽ hình chiếu trong Toán học đơn giản hơn trong Kỹ thuật. Đây đều là phép tính cơ bản, không đòi hỏi phải tưởng tượng quá nhiều.
Có 3 loại phép chiếu là:
- Phép chiếu xuyên tâm: Các tia chiếu xuất phát tại một điểm (tâm chiếu).
- Phép chiếu song song: Các tia chiếu song song với nhau.
- Phép chiếu vuông góc: Các tia chiếu vuông góc với mặt phẳng chiếu.
Từ mỗi phép chiếu khác nhau sẽ cho chúng ta những hình chiếu khác nhau. Tuy nhiên trong phạm vi bài viết này, hình chiếu vuông góc được trình bày cụ thể vì thường áp dụng phổ biến hơn.
* Hình chiếu vuông góc là gì?
Hình chiếu vuông góc trên một mặt phẳng là hình chiếu hợp với mặt phẳng 1 góc bằng 90 độ.
Vì dụ, nếu AH vuông góc với mặt phẳng (Q) tại H thì điểm H gọi là hình chiếu vuông góc của điểm A lên mặt phẳng (Q).
Các loại hình chiếu vuông góc bao gồm:
- Hình chiếu đứng nhìn từ mặt trước của mặt phẳng
- Hình chiếu cạnh nhìn từ bên trái hoặc bên phải vật thể
- Hình chiếu bằng nhìn từ trên xuống vật thể.
3. Các tính chất quan trọng của hình chiếu
Các tính chất quan trọng của hình chiếu trong toán 8 gồm có:
1. Vị trí: Hình chiếu của một điểm nằm trên đường thẳng cho trước. Nếu điểm nằm trên đường thẳng, thì hình chiếu sẽ trùng với chính điểm đó.
2. Đồng thời: Hình chiếu của hai điểm gần nhau trên đường thẳng sẽ gần nhau và nằm trên cùng một phía so với đường thẳng.
3. Nằm trong: Hình chiếu của một điểm nằm trên đoạn thẳng có thể nằm trong hoặc nằm trên phần mở rộng của đoạn thẳng tùy thuộc vào vị trí của điểm.
4. Khoảng cách: Khoảng cách giữa hai điểm cũng tương đương với khoảng cách giữa các hình chiếu của chúng trên đường thẳng.
5. Vuông góc: Hình chiếu của một điểm nằm trên một đường thẳng vuông góc với đường thẳng cho trước.
Đây là một số tính chất quan trọng của hình chiếu trong toán 8. Việc hiểu và áp dụng các tính chất này sẽ giúp chúng ta giải quyết các bài toán liên quan đến hình chiếu một cách chính xác và hiệu quả.
4. Các loại phép chiếu thường gặp
Có 3 loại phép chiếu là:
– Hình chiếu thẳng góc là hình chiếu đơn giản, hình dạng và kích thước của vật thể được bảo toàn.
– Những hình chiếu thẳng góc chỉ thể hiện được 2 chiều nên phải sử dụng nhiều hình chiếu để biểu diễn, đặc biệt đối với những vật thể phức tạp. Thông thường có 3 hình chiếu phổ biến là hình chiếu đứng, hình chiếu cạnh và hình chiếu bằng.
– Hình chiếu trục đo có bản chất là thể hiện 3 chiều của vật thể lên mặt phẳng chiếu, những tia chiếu song song với nhau tùy theo phương chiếu.
– Hình chiếu trục đo có thể biểu diễn được hết ba chiều của vật thể lên mặt phẳng chiếu. Và các tia chiếu song song với nhau. Sẽ tùy thuộc và phương chiếu là vuông góc hay góc xiên. Theo sự tương quan của ba chiều, sẽ được phân ra gồm có hai loại hình chiếu là hình chiếu trụ đo vuông góc và hình chiếu trục đo xiên góc và hình chiếu phối cảnh, cụ thể các loại hình chiếu này là:
- Hình chiếu trục đo vuông góc: có đều ba hệ số biến dạng với ba trục bằng nhau; sẽ cân hai trong ba hệ số biến dạng có từng đôi một bằng nhau; sẽ lệch ba hệ số biến dạng, với ba chục không bằng nhau
- Hình chiếu trục đo xiên góc: đo xiên góc đều; đo xiên góc cân; đo xiên góc lệch
- Hình chiếu phối cảnh được sử dụng phép chiếu xuyên tâm, các toa chiếu hội tụ về một điểm gọi là điểm tụ. Dựa vào số lượng điểm tụ mà chia ra hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ, 2 điểm tụ và 3 điểm tụ.
– Hình chiếu phối cảnh Curvilinnear perpective dùng khung cơ sở là mạng đường cong cho phép thể hiện cả hưởng nhìn từ trên xuống và hướng nhìn từ dưới lên. Hình chiếu phối cảnh rút gọn khoảng cách foresshoting khiến cho khoảng cách trông có vẻ gần hơn về hướng người xem.
Trong hình chiếu trục đo còn có nhiều loại khác như hình chiếu trục đo vuông góc và hình chiếu trục đo xiên góc.
5. Có mấy loại phép chiếu?
Một số loại phép chiếu phổ biến trong toán học bao gồm:
- Phép chiếu vuông góc có các tia chiếu vuông góc với mặt phẳng chiếu.
- Phép chiếu song song có các tia chiếu song song với nhau.
- Phép chiếu xuyên tâm có các tia chiếu hội tụ ở một điểm.
6. Hình chiếu vuông góc là gì?
Hình chiếu vuông góc trên một mặt phẳng là hình chiếu hợp với mặt phẳng một góc bằng 90 độ.
Nếu AH vuông góc với mặt phẳng (Q) tại H thì điểm H gọi là hình chiếu vuông góc của điểm A lên mặt phẳng (Q).
Các loại hình chiếu vuông góc:
– Hình chiếu đứng nhìn từ mặt trước của mặt phẳng
– Hình chiếu cạnh nhìn từ bên trái hoặc bên phải vật thể
– Hình chiếu bằng nhìn từ trên xuống vật thể.
7. Quan hệ giữa đường vuông góc và đường xiên, đường xiên và hình chiếu
Cho điểm A nằm ngoài đường thẳng d, kẻ một đường thẳng vuông góc với đường thẳng d tại H. trên d lấy điểm B không trùng với H. khi đó :
– Đoạn thẳng AH : gọi là đoạn vuông góc hay đường vuông góc kẻ từ A đến đường thẳng d.
– Điểm H : gọi là chân của đường vuông góc hay hình chiếu của điểm A trên đường thẳng d.
– Đoạn thẳng AB : gọi là đường xiên kẻ từ điểm A đến đường thẳng d.
– Đoạn thẳng HB : gọi là hình chiếu của đường xiên AB trên đường thẳng d.
Định lí 1:
Trong các đường xiên và đường vuông góc kẻ từ một điểm nằm ngoài một đường thẳng đến đường thẳng đó, đường vuông góc là đường ngắn nhất.
Định lí 2:
Trong hai đường xiên kẻ từ một điểm nằm ngoài một đường thẳng đến đường thẳng đó :
– Đường xiên nào có hình chiếu lớn hơn thì lớn hơn.
– Đường xiên nào lớn hơn thì có hình chiếu lớn hơn.
– Hai đường xiên bằng nhau thì hai hình chiếu bằng nhau, ngược lại, Hai hình chiếu bằng nhau thì hai đường xiên bằng nhau.
