Vật lí 9 Bài 59: Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng giúp các bạn học sinh có thêm nhiều gợi ý tham khảo để trả lời các câu trong sách giáo khoa và sách bài tập thuộc Chương 4: Sự bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.
Bạn đang đọc: Vật lí 9 Bài 59: Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng
Soạn Vật lí 9 bài 59 được biên soạn với các lời giải chi tiết, đầy đủ và chính xác bám sát chương trình sách giáo khoa. Hi vọng đây sẽ là tài liệu cực kì hữu ích hỗ trợ các em học sinh lớp 9 trong quá trình giải bài tập. Đồng thời qua bài học này các bạn hiểu được kiến thức về sự chuyển hóa năng lượng. Ngoài ra các bạn xem thêm nhiều tài liệu khác tại chuyên mục Vật lý lớp 9.
Vật lí 9 Bài 59: Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng
Lý thuyết Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng
1. Năng lượng
Ta nhận biết được một vật có có cơ năng khi nó có khả năng thực hiện công, có nhiệt năng khi nó có thể làm nóng các vật khác.
2. Các dạng năng lượng và sự chuyển hóa giữa chúng
– Mọi quá trình biến đổi trong tự nhiên đều có kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác.
– Ta có thể nhận biết được các dạng năng lượng như hóa năng, quang năng, điện năng khi chúng chuyển hóa thành cơ năng hay nhiệt năng.
Vòng tuần hoàn của nước: Ánh nắng Mặt Trời khiến nước biển và cây cối ấm nóng lên, hơi nước thoát ra bay lên cao rồi chuyển thành mưa rơi xuống, chảy theo sông, suối… rồi trở về lại các đại dương
Hoạt động của nhà máy thủy điện: Nước từ dòng sông, dòng suối trên cao chảy đến hồ chứa rồi theo đường ống đổ vào nhà máy điện, làm quay tuabin của máy phát điện, tạo ra dòng điện dẫn đến các nhà máy, gia đình
Giải SGK Vật lí 9 trang 154, 155, 156
Câu C1
Ở các lớp dưới, ta đã làm quen với khái niệm năng lượng. Hãy chỉ ra trường hợp nào dưới đây có cơ năng (năng lượng cơ học).
– Tảng đá nằm dưới mặt đất.
– Tảng đá được nâng lên khỏi mặt đất
– Chiếc thuyền chạy trên mặt nước.
Gợi ý đáp án
Các trường hợp có cơ năng:
+ Tảng đá được nâng lên khỏi mặt dất (có khả năng thực hiện công cơ học).
+ Chiếc thuyền chạy trên mặt nước có năng lượng dưới dạng động năng.
Câu C2
Những biểu hiện nào dưới đây là biểu hiện của nhiệt năng?
– Làm cho vật nóng lên.
– Truyền âm được.
– Phản chiếu được ánh sáng.
– Làm cho vật chuyển động.
Gợi ý đáp án
Làm cho vật nóng lên.
Câu C3
Trên hình 59.1 SGK vẽ các thiết bị trong đó thực hiện sự biến đổi năng lượng từ dạng ban đầu sang dạng cuối cùng cần dùng cho con người. Hãy chỉ ra năng lượng đã chuyển hóa từ dạng nào sang dạng nào qua các bộ phận (1), (2) của mỗi thiết bị. Điền vào chỗ trống tên của dạng năng lượng xuất hiện ở bộ phận đó.
Gợi ý đáp án
Thiết bị A: (1) cơ năng thành điện năng, (2) điện năng thành nhiệt năng.
Thiết bị B: (1) điện năng thành cơ năng, (2) động năng thành động năng.
Thiết bị C: (1) hóa năng thành nhiệt năng, (2) nhiệt năng thành cơ năng.
Thiết bị D: (1) hóa năng thành điện năng, (2) điện năng thành nhiệt năng và quang năng.
Thiết bị E: (1) quang năng thành quang năng, (2) quang năng thành nhiệt năng.
Câu C4
Trong các trường hợp ở hình 59.1 SGK ta nhận biết được điện năng, hóa năng, quang năng khi chúng ta được chuyển hóa thành dạng năng lượng nào?
Gợi ý đáp án
Hóa năng thành cơ năng trong thiết bị C.
Hóa năng thành nhiệt năng trong thiết bị D.
Quang năng thành nhiệt năng trong thiết bị E.
Điện năng thành cơ năng trong thiết bị B, thành quang năng trong thiết bị A và D.
Câu C5
Ngâm một dây điện trở vào một bình cách nhiệt đựng 2 lít nước. Cho dòng điện chạy qua dây này trong một thời gian, nhiệt độ nước trong bình tăng từ 20oC lên 80oC. Tính phần điện năng mà dòng điện đã truyền cho nước. Cho nhiệt dung riêng của nước là 4200J.kg.K.
Tóm tắt:
V = 2 lít nước ↔ m = 2kg; t1 = 20oC; t2 = 80oC; c = 4200J/kg.K
Q = ?
Gợi ý đáp án
Nhiệt lượng mà nước nhận được làm cho nước nóng lên tính theo công thức:
Q = m.c.(t2 – t1) = 2.4200.(80 – 20) = 504000J.
Nhiệt lượng này do dòng điện tạo ra và truyền cho nước, vậy có thể nói rằng dòng điện có năng lượng, gọi là điện năng. Chính điện năng này đả chuyển thành nhiệt năng làm nước nóng lên.
Áp dụng định luật bảo toàn năng lượng cho các hiện tượng nhiệt và điện, ta có thể nói phần điện năng mà dòng điện đã truyền cho nước là 504000J.
Giải SBT Vật lí 9 Bài 59
Bài 59.1
Ta nhận biết trực tiếp được một vật có nhiệt khi vật đó có khả năng nào?
A. Làm tăng thể tích vật khác.
B. Làm nóng một vật khác.
C. Sinh ra lực đẩy làm vật khác chuyển động.
D. Nổi được trên mặt nước
Trả lời:
Chọn B. Làm nóng một vật khác.
Bài 59.2
Trong các dụng cụ tiêu thụ điện năng, điện năng được biến đổi thành dạng năng lượng nào để có thể sử dụng trực tiếp? Cho ví dụ.
Trả lời:
Điện năng biến đổi thành nhiệt năng. Ví dụ như bàn là, nồi cơm điện…
Bài 59.3
Trong chu trình biến đổi của nước biển (từ nước thành hơi, thành mưa trên nguồn, thành nước chảy trên suối, sông về biển) có kèm theo sự biến đổi của năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?
Trả lời:
Quang năng của ánh sáng mặt trời biến đổi thành nhiệt năng làm nước nóng; nước nóng bốc hơi thành mây bay lên cao có thế năng giọt mưa từ đám mây rơi xuống thì thế năng chuyến thành động năng; nước từ trên núi cao chảy xuống suối, sông ra biển thì thế năng của nước biển thành động năng.
Bài 59.4
Con người muốn hoạt động (đi lại, giữ ấm cơ thể…) cần phải có năng lượng. Năng lượng đó do đâu mà có và đã được biến đổi từ dạng nào sang dạng nào?
Trả lời:
Thức ăn vào cơ thể xảy ra các phản ứng hóa học, hóa năng biến thành nhiệt năng làm nóng cơ thể, hóa năng thành cơ năng làm các cơ bắp hoạt động.
Bài 59.5
Nhìn bằng mắt thường ta thấy vật có cơ năng có biểu hiện gì?
A. Đứng yên.
B. Chuyển động.
C. Phát sáng.
D. Đổi màu.
Bài 59.6
Bằng các giác quan, căn cứ vào đâu mà ta nhận biết được là một vật có nhiệt năng?
A. Có thể kéo, đẩy các vật khác.
B. Có thể làm biến dạng các vật khác.
C. Có thể làm thay đổi nhiệt độ các vật khác.
D. Có thể làm thay đổi màu sắc các vật khác.
Bài 59.7
Trong nồi cơm điện, năng lượng nào đã được biến đổi thành nhiệt năng?
A. Cơ năng.
B. Điện năng.
C. Hóa năng.
D. Quang năng.
Bài 59.8
Trong nồi nước đang sôi bốc hơi, năng lượng được biến đổi từ dạng nào sang dạng nào?
A. Động năng thành thế năng.
B. Nhiệt năng thành cơ năng.
C. Nhiệt năng thành hóa năng.
D. Hóa năng thành cơ năng.
Bài 59.9
Hiện tượng nào dưới đây đi kèm theo sự biến đổi từ cơ năng thành điện năng?
A. Núm đinamô quay, đèn bật sáng.
B. Tốc độ của vật tăng, giảm.
C. Vật đổi màu khi bị cọ xát.
D. Vật nóng lên khi bị cọ xát.
